“Ey iman gətirənlər! Oruc tutmaq sizdən əvvəlki ümmətlərə vacib edildiyi kimi, sizə də vacib edildi ki, (bunun vasitəsilə) siz pis əməllərdən çəkinəsiniz!” Bəqərə surəsi, 2:183
Ramazan ayında oruc tutmaq hər bir müsəlmanın Allah qarşısında borcudur. Lakin, unutmaq olmaz ki, sağlamlığı imkan verməyən şəxsin oruc tutması günahdır və belə bir şəxsin oruc tutmaması ibadətdir. Çünki, əsas hədəf Allahın əmrinə itaət etməkdir, ac qalmaq yox.
Oruc sübh azanından məğrib azanına qədər davam edir. Oruc tutan şəxs gərək aşağıdakı işlərdən çəkinsin, əks təqdirdə orucu pozulacaq:
- Qəsdən yemək və içmək;
- Allahın, peyğəmbərin (s) və imamların adından yalan danışmaq;
- Qatı toz və qatı tüstü udmaq;
- Başı suya salmaq (suya baş vurmaq);
- Özünü qusdurmaq;
- Cinsi yaxınlıq;
- Özünü cinsi ləzzətə çatdırmaq;
- İmalə etdirmək;
- Sübh azanına qədər cənabət, heyz və nifas qüslu almamaq.
Oruc tutanları ən çox maraqlandıran məsələlərin bəzilərinə aydınlıq gətirmək istərdik:
- Orucun niyyəti o deməkdir ki, insan ay boyunca Allaha yaxın olmaq məqsədilə oruc tutacağını bilsin;
- Ramazan ayında yalnız Ramazan ayının vacib orucu tutulur, başqa oruc tutmaq olmaz;
- İmsak etmək olduqca təkidli bir əməl olsa da, vacib deyil və imsaq etməyənlərin orucu düzdür;
- Gedib-qayıtmaq təxminən 44 km-dən çox olan və 10 gündən az çəkən səfərdə oruc tutmaq olmaz (tez-tez səfərə çıxanlara aid deyil);
- Oruc olduğunu unudub yeyən yaxud içən insanın orucu düzdür;
- İftara yemək hazırlayan şəxsin yeməyin dadına baxması orucu pozmur;
- Namaz qılmayan şəxs oruc tuta bilər;
- Müalicə üçün oruc vaxtı dərman atmalı olan şəxs oruc tuta bilməz;
- Oruc halında başı yumaq olar, sadəcə dəniz ya hovuz kimi bir yerə başı tamamilə batırmaq olmaz;
- Xanımlar özlərinə xas günlərdə oruc tutmamalı və Fitr bayramından sonra həmin günlərin qəzasını yerinə yetirməlidir;
- Ramazan ayının hər günündə oruc tutmaq vacibdir, hansısa günləri digərilərindən “daha ağır” deyil;
- Oruc halında ağız suyunun udulmasının eybi yoxdur;
- Oruc vaxtı ictimai yerlərdə orucu pozan işləri görməkdən çəkinmək gərəkdir, hətta üzürlü səbəbdən oruc tutulmasa belə;
- Ətir iynəmək bəyənilməsə də, orucu batil etmir;
- Oruclu şəxsin kosmetik vasitələrdən istifadə etməsi orucu batil etmir;
- Orucunun pozulmasına görə şübhələnən kəs hökmünü dəqiq öyrənməyincə orucunu pozmamalıdır.
Üzürlü səbəbdən oruc tuta bilməyən şəxs növbəti Ramazan ayına qədər istənilən vaxt qəza orucu tutmalıdır (Fitr və Qurban bayramlarından başqa). Qəsdən orucunu pozan kəs isə, həm həmin günün qəzasını tutmalı, həm də kəffarə ödəməlidir – ya hər günə görə altmış gün oruc tutmalı, ya da altmış fəqiri doyunca yedizdirməlidir.
Oruc tutanlar unutmamalıdılar ki, oruc yalnız ac qalmaq deyil. Məhz buna işarə edərək, həzrət Fatimə (s) buyurur: “Əgər oruc tutan öz dilini, qulağını, gözünü, əl-ayağını və digər bədən üzvlərini haramlardan saxlamırsa, orucunun nə faydası var?”
İmsakın bağlanması və iftarın açılması ilə bağlı suallar da maraq doğurur. Bu barədə vacib qaydalar olmasa da, bəzi tövsiyələr var. İlk öncə yaxşıdır ki, obaşdanlıq sübh azanından bir neçə dəqiqə əvvəl bitsin, iftar isə məğrib azanından bir neçə dəqiqə sonra açılsın. Peyğəmbər (ə) ən azı su içməklə də olsa imsaq etməyi məsləhət buyurub, imsaq edənləri isə dua edib. İmam Sadiq (ə) obaşdanlıqda yarma və xurma yeməyin faydalı olduğunu bildirib. Adətən imsak üçün xüsusi dua oxunmur.
İftara gəlincə, peyğəmbərin (s) kişmiş, xurma və şirinliyi olan təbii qidalarla (bal, şirin meyvə, quru meyvə, meyvə suyu və s.), bunlar olmadıqda isə ilıq su ilə iftar açdığı rəvayət olunur. İftar vaxtı yaxşıdır ki, yeməkdən öncə aşağıdakı dua oxunsun:
“Allahummə ləkə sumtu və əla rizqikə əftərtu və əleykə təvəkkəltu. Ya vasiəl-məğfirə, iğfirli!”
(İlahi! Sənin üçün oruc tutur, ruzinlə iftar açır və Sənə təvəkkül edirəm. Ey bağışlamağı sonsuz olan, məni bağışla!)
Mənbə: hacishahin.az
Saytın materiallarından istifadə edərkən halallıq üçün link ilə istinad vacibdir! Əks halda halallıq verilmir!
