Görəsən əməlin xalisliyini necə müəyyən etmək olar? İmam Sadiq (ə) buyurur: “Xalis əməl odur ki, istəmirsən ki, Allahdan qeyrisi səni ona görə tərifləsin”. (Tebyan)
Xalis əməl odur ki, ancaq Allah rizası üçün yerinə yetirəsən və İlahi tofiqlərınə şükür edəsən. Hər bir əməl niyyətinə qayıdır. Niyyəti islah etmək isə təmrinə ehtiyac duyur. Ayətullah Behcət öz dərsinə başlamazdan əvvəl zikr edərdi və heç bir zaman bu adətini tərk etməzdi. Nəticədə dərsi şagirdləri üçün daha faydalı olardı və müəllim də şagirdlərin bu elmindən özü də bəhrə aparardı.
Bir işi görməzdən əvvəl dayanmaq və diqqət etmək – niyyətin dirçəlməsinə səbəb olar. İnsan Allaha diqqət edərək, həmin əməlinə dəyər qata bilər. Bu həmin dərsdir ki, Əmirəl-möminin (ə) Əmr ibni Əbduvədlə mübarizədə bizə öyrətmişdi.
İnsan əgər əməli etməzdən əvvəl niyyətini islah edərsə:
– Allahın bu əmələ razı olduğundan əminlik əldə edər.
– Allahdan niyyətinin xalis olmasını istəyər.
– Allahla xəlvət edər və münacat edər.
– Bütün əlavə işlərin ona mane olmasına imkan verməz.
Allah bəndəsi bir əməli edən zaman həmişə Allah rizasını düşünər. Əməli edəndən sonra da İlahi tofiqi unutmaz. Ona görə də bu əməlinə xatir Allaha şükür edər.
Niyyəti islah etmək dedikdə, həmin əməli təxirə salmaq nəzərdə tutulmur. Allah bizlərdən dini hökmləri yerinə yetiməyimizi istəmişdir və onu niyyətin xalis olmamasına görə tərk edə bilmərik. Saleh əməl odur ki, orada riya olmasın. İnsan niyyətini islah etmək üçün özündən gözləntiləri çox olmalıdır.
Nəql edilir ki, mərhum Hacı Səbzivari xəstəni ziyarət etmək üçün gedir və bir neçə nəfər də onunla birlikdə olur. Xəstənin evinə yaxınlaşan zaman geri qayıdır və getmir. Yanındakılar bunun səbəbini soruşurlar, alim cavab verir: “Ürəyimə bir fikir gəldi ki, xəstə məni görən kimi məndən xoşu gələcəkdir. Deyəcəkdir ki, Səbzivari necə böyük insandır ki, məni ziyarət etmək üçün gəlmişdir. İndi qayıdıram ki, əvvəlki ixlası tapam. Ancaq Allah rizası üçün xəstəni ziyarət edəm”.
Allah Təala buyurur: “Mən yaxşılıqların şərikiyəm. Hər kim əməlində başqasını Mənə şərik edər, Mən bütün əməli öz şərikimə tapşıraram”.
Bəzən insan 70 il ibadət edər, ancaq ibadətində riya olduğu üçün Qiyamət günü əlini boş görər. Zahiri gözəl, batini isə puçdur.
Ona görə də həm əməl gözəl olmalıdır, həm də niyyəti. Ancaq İlahi riza üçün yerinə yetirilməlidir. Saleh əməl dedikdə, həm namaz nəzərdə tutulur, həm oruc nəzərdə tutulur, həm də başqa xeyir əməllər ki, niyyəti Allah rizası üçün olar. Əgər xalis yerinə yetirilərsə, o zaman qəbul olunar.
Paylaşdı: Ramin Cabbarly
Mənbəə: Deyerler.org