Kəhf Surəsinin ərəbcə oxunuşu və azərbaycanca tərcüməsi

Salam əleyküm! Saytımızı izləyən hər kəsə minnətdarıq. Məqalənin istənilən bölməsində (Ərəb dilində, transkripsiyada və ya azərbaycanca tərcümədə) səhf tapsanız xahiş olunur bizə şərh vasitəsilə bildirin və savab qazanın. (bu məqalədə müəyyən səbəblərə görə “ctrl+enter” funksiyası dəstəklənmir) Şərhiniz sizin istəyinizdən asılı olara qala və silinə bilər. Mütəal ALLAH sizlərə yar olsun!

ƏrəbcəƏrəbcə oxunuşuAzərbaycanca tərcüməsi

“Mağara” surəsi, 110 ayə,
Məkkədə nazil olub.

Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim

(Ərəbcə)

1 بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَىٰ عَبْدِهِ الْكِتَابَ وَلَمْ يَجْعَلْ لَهُ عِوَجًا ۜ

2 قَيِّمًا لِيُنْذِرَ بَأْسًا شَدِيدًا مِنْ لَدُنْهُ وَيُبَشِّرَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ أَجْرًا حَسَنًا

3 مَاكِثِينَ فِيهِ أَبَدًا

4 وَيُنْذِرَ الَّذِينَ قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا

5 مَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ وَلَا لِآبَائِهِمْ ۚ كَبُرَتْ كَلِمَةً تَخْرُجُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ ۚ إِنْ يَقُولُونَ إِلَّا كَذِبًا

6 فَلَعَلَّكَ بَاخِعٌ نَفْسَكَ عَلَىٰ آثَارِهِمْ إِنْ لَمْ يُؤْمِنُوا بِهَٰذَا الْحَدِيثِ أَسَفًا

7 إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَى الْأَرْضِ زِينَةً لَهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَيُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا

8 وَإِنَّا لَجَاعِلُونَ مَا عَلَيْهَا صَعِيدًا جُرُزًا

9 أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْكَهْفِ وَالرَّقِيمِ كَانُوا مِنْ آيَاتِنَا عَجَبًا

10 إِذْ أَوَى الْفِتْيَةُ إِلَى الْكَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِنْ لَدُنْكَ رَحْمَةً وَهَيِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا

11 فَضَرَبْنَا عَلَىٰ آذَانِهِمْ فِي الْكَهْفِ سِنِينَ عَدَدًا

12 ثُمَّ بَعَثْنَاهُمْ لِنَعْلَمَ أَيُّ الْحِزْبَيْنِ أَحْصَىٰ لِمَا لَبِثُوا أَمَدًا

13 نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ نَبَأَهُمْ بِالْحَقِّ ۚ إِنَّهُمْ فِتْيَةٌ آمَنُوا بِرَبِّهِمْ وَزِدْنَاهُمْ هُدًى

14 وَرَبَطْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ إِذْ قَامُوا فَقَالُوا رَبُّنَا رَبُّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَنْ نَدْعُوَ مِنْ دُونِهِ إِلَٰهًا ۖ لَقَدْ قُلْنَا إِذًا شَطَطًا

15 هَٰؤُلَاءِ قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ آلِهَةً ۖ لَوْلَا يَأْتُونَ عَلَيْهِمْ بِسُلْطَانٍ بَيِّنٍ ۖ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا

16 وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْكَهْفِ يَنْشُرْ لَكُمْ رَبُّكُمْ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيُهَيِّئْ لَكُمْ مِنْ أَمْرِكُمْ مِرْفَقًا

17 وَتَرَى الشَّمْسَ إِذَا طَلَعَتْ تَزَاوَرُ عَنْ كَهْفِهِمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَإِذَا غَرَبَتْ تَقْرِضُهُمْ ذَاتَ الشِّمَالِ وَهُمْ فِي فَجْوَةٍ مِنْهُ ۚ ذَٰلِكَ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ ۗ مَنْ يَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِ ۖ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلَنْ تَجِدَ لَهُ وَلِيًّا مُرْشِدًا

18 وَتَحْسَبُهُمْ أَيْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ ۚ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْيَمِينِ وَذَاتَ الشِّمَالِ ۖ وَكَلْبُهُمْ بَاسِطٌ ذِرَاعَيْهِ بِالْوَصِيدِ ۚ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَيْهِمْ لَوَلَّيْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا

19 وَكَذَٰلِكَ بَعَثْنَاهُمْ لِيَتَسَاءَلُوا بَيْنَهُمْ ۚ قَالَ قَائِلٌ مِنْهُمْ كَمْ لَبِثْتُمْ ۖ قَالُوا لَبِثْنَا يَوْمًا أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ ۚ قَالُوا رَبُّكُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَكُمْ بِوَرِقِكُمْ هَٰذِهِ إِلَى الْمَدِينَةِ فَلْيَنْظُرْ أَيُّهَا أَزْكَىٰ طَعَامًا فَلْيَأْتِكُمْ بِرِزْقٍ مِنْهُ وَلْيَتَلَطَّفْ وَلَا يُشْعِرَنَّ بِكُمْ أَحَدًا

20 إِنَّهُمْ إِنْ يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ يَرْجُمُوكُمْ أَوْ يُعِيدُوكُمْ فِي مِلَّتِهِمْ وَلَنْ تُفْلِحُوا إِذًا أَبَدًا

21 وَكَذَٰلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لَا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ ۖ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِمْ بُنْيَانًا ۖ رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ ۚ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَىٰ أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِمْ مَسْجِدًا

22 سَيَقُولُونَ ثَلَاثَةٌ رَابِعُهُمْ كَلْبُهُمْ وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ ۖ وَيَقُولُونَ سَبْعَةٌ وَثَامِنُهُمْ كَلْبُهُمْ ۚ قُلْ رَبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِمْ مَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا قَلِيلٌ ۗ فَلَا تُمَارِ فِيهِمْ إِلَّا مِرَاءً ظَاهِرًا وَلَا تَسْتَفْتِ فِيهِمْ مِنْهُمْ أَحَدًا

23 وَلَا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فَاعِلٌ ذَٰلِكَ غَدًا

24 إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ ۚ وَاذْكُرْ رَبَّكَ إِذَا نَسِيتَ وَقُلْ عَسَىٰ أَنْ يَهْدِيَنِ رَبِّي لِأَقْرَبَ مِنْ هَٰذَا رَشَدًا

25 وَلَبِثُوا فِي كَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَةٍ سِنِينَ وَازْدَادُوا تِسْعًا

26 قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا ۖ لَهُ غَيْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ أَبْصِرْ بِهِ وَأَسْمِعْ ۚ مَا لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدًا

27 وَاتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِنْ كِتَابِ رَبِّكَ ۖ لَا مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِهِ وَلَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَدًا

28 وَاصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ۖ وَلَا تَعْدُ عَيْنَاكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَلَا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنَا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنَا وَاتَّبَعَ هَوَاهُ وَكَانَ أَمْرُهُ فُرُطًا

29 وَقُلِ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ ۖ فَمَنْ شَاءَ فَلْيُؤْمِنْ وَمَنْ شَاءَ فَلْيَكْفُرْ ۚ إِنَّا أَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ نَارًا أَحَاطَ بِهِمْ سُرَادِقُهَا ۚ وَإِنْ يَسْتَغِيثُوا يُغَاثُوا بِمَاءٍ كَالْمُهْلِ يَشْوِي الْوُجُوهَ ۚ بِئْسَ الشَّرَابُ وَسَاءَتْ مُرْتَفَقًا

30 إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ إِنَّا لَا نُضِيعُ أَجْرَ مَنْ أَحْسَنَ عَمَلًا

31 أُولَٰئِكَ لَهُمْ جَنَّاتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ يُحَلَّوْنَ فِيهَا مِنْ أَسَاوِرَ مِنْ ذَهَبٍ وَيَلْبَسُونَ ثِيَابًا خُضْرًا مِنْ سُنْدُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ مُتَّكِئِينَ فِيهَا عَلَى الْأَرَائِكِ ۚ نِعْمَ الثَّوَابُ وَحَسُنَتْ مُرْتَفَقًا

32 وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلًا رَجُلَيْنِ جَعَلْنَا لِأَحَدِهِمَا جَنَّتَيْنِ مِنْ أَعْنَابٍ وَحَفَفْنَاهُمَا بِنَخْلٍ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمَا زَرْعًا

33 كِلْتَا الْجَنَّتَيْنِ آتَتْ أُكُلَهَا وَلَمْ تَظْلِمْ مِنْهُ شَيْئًا ۚ وَفَجَّرْنَا خِلَالَهُمَا نَهَرًا

34 وَكَانَ لَهُ ثَمَرٌ فَقَالَ لِصَاحِبِهِ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَنَا أَكْثَرُ مِنْكَ مَالًا وَأَعَزُّ نَفَرًا

35 وَدَخَلَ جَنَّتَهُ وَهُوَ ظَالِمٌ لِنَفْسِهِ قَالَ مَا أَظُنُّ أَنْ تَبِيدَ هَٰذِهِ أَبَدًا

36 وَمَا أَظُنُّ السَّاعَةَ قَائِمَةً وَلَئِنْ رُدِدْتُ إِلَىٰ رَبِّي لَأَجِدَنَّ خَيْرًا مِنْهَا مُنْقَلَبًا

37 قَالَ لَهُ صَاحِبُهُ وَهُوَ يُحَاوِرُهُ أَكَفَرْتَ بِالَّذِي خَلَقَكَ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ سَوَّاكَ رَجُلًا

38 لَٰكِنَّا هُوَ اللَّهُ رَبِّي وَلَا أُشْرِكُ بِرَبِّي أَحَدًا

39 وَلَوْلَا إِذْ دَخَلْتَ جَنَّتَكَ قُلْتَ مَا شَاءَ اللَّهُ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ ۚ إِنْ تَرَنِ أَنَا أَقَلَّ مِنْكَ مَالًا وَوَلَدًا

40 فَعَسَىٰ رَبِّي أَنْ يُؤْتِيَنِ خَيْرًا مِنْ جَنَّتِكَ وَيُرْسِلَ عَلَيْهَا حُسْبَانًا مِنَ السَّمَاءِ فَتُصْبِحَ صَعِيدًا زَلَقًا

41 أَوْ يُصْبِحَ مَاؤُهَا غَوْرًا فَلَنْ تَسْتَطِيعَ لَهُ طَلَبًا

42 وَأُحِيطَ بِثَمَرِهِ فَأَصْبَحَ يُقَلِّبُ كَفَّيْهِ عَلَىٰ مَا أَنْفَقَ فِيهَا وَهِيَ خَاوِيَةٌ عَلَىٰ عُرُوشِهَا وَيَقُولُ يَا لَيْتَنِي لَمْ أُشْرِكْ بِرَبِّي أَحَدًا

43 وَلَمْ تَكُنْ لَهُ فِئَةٌ يَنْصُرُونَهُ مِنْ دُونِ اللَّهِ وَمَا كَانَ مُنْتَصِرًا

44 هُنَالِكَ الْوَلَايَةُ لِلَّهِ الْحَقِّ ۚ هُوَ خَيْرٌ ثَوَابًا وَخَيْرٌ عُقْبًا

45 وَاضْرِبْ لَهُمْ مَثَلَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنْزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِيمًا تَذْرُوهُ الرِّيَاحُ ۗ وَكَانَ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ مُقْتَدِرًا

46 الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِينَةُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ وَالْبَاقِيَاتُ الصَّالِحَاتُ خَيْرٌ عِنْدَ رَبِّكَ ثَوَابًا وَخَيْرٌ أَمَلًا

47 وَيَوْمَ نُسَيِّرُ الْجِبَالَ وَتَرَى الْأَرْضَ بَارِزَةً وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا

48 وَعُرِضُوا عَلَىٰ رَبِّكَ صَفًّا لَقَدْ جِئْتُمُونَا كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ بَلْ زَعَمْتُمْ أَلَّنْ نَجْعَلَ لَكُمْ مَوْعِدًا

49 وَوُضِعَ الْكِتَابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيهِ وَيَقُولُونَ يَا وَيْلَتَنَا مَالِ هَٰذَا الْكِتَابِ لَا يُغَادِرُ صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا ۚ وَوَجَدُوا مَا عَمِلُوا حَاضِرًا ۗ وَلَا يَظْلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا

50 وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ ۗ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ ۚ بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلًا

51 مَا أَشْهَدْتُهُمْ خَلْقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَا خَلْقَ أَنْفُسِهِمْ وَمَا كُنْتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّينَ عَضُدًا

52 وَيَوْمَ يَقُولُ نَادُوا شُرَكَائِيَ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ فَدَعَوْهُمْ فَلَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُمْ وَجَعَلْنَا بَيْنَهُمْ مَوْبِقًا

53 وَرَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ فَظَنُّوا أَنَّهُمْ مُوَاقِعُوهَا وَلَمْ يَجِدُوا عَنْهَا مَصْرِفًا

54 وَلَقَدْ صَرَّفْنَا فِي هَٰذَا الْقُرْآنِ لِلنَّاسِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ ۚ وَكَانَ الْإِنْسَانُ أَكْثَرَ شَيْءٍ جَدَلًا

55 وَمَا مَنَعَ النَّاسَ أَنْ يُؤْمِنُوا إِذْ جَاءَهُمُ الْهُدَىٰ وَيَسْتَغْفِرُوا رَبَّهُمْ إِلَّا أَنْ تَأْتِيَهُمْ سُنَّةُ الْأَوَّلِينَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ قُبُلًا

56 وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا مُبَشِّرِينَ وَمُنْذِرِينَ ۚ وَيُجَادِلُ الَّذِينَ كَفَرُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ ۖ وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَمَا أُنْذِرُوا هُزُوًا

57 وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ ذُكِّرَ بِآيَاتِ رَبِّهِ فَأَعْرَضَ عَنْهَا وَنَسِيَ مَا قَدَّمَتْ يَدَاهُ ۚ إِنَّا جَعَلْنَا عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَنْ يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا ۖ وَإِنْ تَدْعُهُمْ إِلَى الْهُدَىٰ فَلَنْ يَهْتَدُوا إِذًا أَبَدًا

58 وَرَبُّكَ الْغَفُورُ ذُو الرَّحْمَةِ ۖ لَوْ يُؤَاخِذُهُمْ بِمَا كَسَبُوا لَعَجَّلَ لَهُمُ الْعَذَابَ ۚ بَلْ لَهُمْ مَوْعِدٌ لَنْ يَجِدُوا مِنْ دُونِهِ مَوْئِلًا

59 وَتِلْكَ الْقُرَىٰ أَهْلَكْنَاهُمْ لَمَّا ظَلَمُوا وَجَعَلْنَا لِمَهْلِكِهِمْ مَوْعِدًا

60 وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِفَتَاهُ لَا أَبْرَحُ حَتَّىٰ أَبْلُغَ مَجْمَعَ الْبَحْرَيْنِ أَوْ أَمْضِيَ حُقُبًا

61 فَلَمَّا بَلَغَا مَجْمَعَ بَيْنِهِمَا نَسِيَا حُوتَهُمَا فَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ سَرَبًا

62 فَلَمَّا جَاوَزَا قَالَ لِفَتَاهُ آتِنَا غَدَاءَنَا لَقَدْ لَقِينَا مِنْ سَفَرِنَا هَٰذَا نَصَبًا

63 قَالَ أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنْسَانِيهُ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ ۚ وَاتَّخَذَ سَبِيلَهُ فِي الْبَحْرِ عَجَبًا

64 قَالَ ذَٰلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِ ۚ فَارْتَدَّا عَلَىٰ آثَارِهِمَا قَصَصًا

65 فَوَجَدَا عَبْدًا مِنْ عِبَادِنَا آتَيْنَاهُ رَحْمَةً مِنْ عِنْدِنَا وَعَلَّمْنَاهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْمًا

66 قَالَ لَهُ مُوسَىٰ هَلْ أَتَّبِعُكَ عَلَىٰ أَنْ تُعَلِّمَنِ مِمَّا عُلِّمْتَ رُشْدًا

67 قَالَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا

68 وَكَيْفَ تَصْبِرُ عَلَىٰ مَا لَمْ تُحِطْ بِهِ خُبْرًا

69 قَالَ سَتَجِدُنِي إِنْ شَاءَ اللَّهُ صَابِرًا وَلَا أَعْصِي لَكَ أَمْرًا

70 قَالَ فَإِنِ اتَّبَعْتَنِي فَلَا تَسْأَلْنِي عَنْ شَيْءٍ حَتَّىٰ أُحْدِثَ لَكَ مِنْهُ ذِكْرًا

71 فَانْطَلَقَا حَتَّىٰ إِذَا رَكِبَا فِي السَّفِينَةِ خَرَقَهَا ۖ قَالَ أَخَرَقْتَهَا لِتُغْرِقَ أَهْلَهَا لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا إِمْرًا

72 قَالَ أَلَمْ أَقُلْ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا

73 قَالَ لَا تُؤَاخِذْنِي بِمَا نَسِيتُ وَلَا تُرْهِقْنِي مِنْ أَمْرِي عُسْرًا

74 فَانْطَلَقَا حَتَّىٰ إِذَا لَقِيَا غُلَامًا فَقَتَلَهُ قَالَ أَقَتَلْتَ نَفْسًا زَكِيَّةً بِغَيْرِ نَفْسٍ لَقَدْ جِئْتَ شَيْئًا نُكْرًا

75 قَالَ أَلَمْ أَقُلْ لَكَ إِنَّكَ لَنْ تَسْتَطِيعَ مَعِيَ صَبْرًا

76 قَالَ إِنْ سَأَلْتُكَ عَنْ شَيْءٍ بَعْدَهَا فَلَا تُصَاحِبْنِي ۖ قَدْ بَلَغْتَ مِنْ لَدُنِّي عُذْرًا

77 فَانْطَلَقَا حَتَّىٰ إِذَا أَتَيَا أَهْلَ قَرْيَةٍ اسْتَطْعَمَا أَهْلَهَا فَأَبَوْا أَنْ يُضَيِّفُوهُمَا فَوَجَدَا فِيهَا جِدَارًا يُرِيدُ أَنْ يَنْقَضَّ فَأَقَامَهُ ۖ قَالَ لَوْ شِئْتَ لَاتَّخَذْتَ عَلَيْهِ أَجْرًا

78 قَالَ هَٰذَا فِرَاقُ بَيْنِي وَبَيْنِكَ ۚ سَأُنَبِّئُكَ بِتَأْوِيلِ مَا لَمْ تَسْتَطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا

79 أَمَّا السَّفِينَةُ فَكَانَتْ لِمَسَاكِينَ يَعْمَلُونَ فِي الْبَحْرِ فَأَرَدْتُ أَنْ أَعِيبَهَا وَكَانَ وَرَاءَهُمْ مَلِكٌ يَأْخُذُ كُلَّ سَفِينَةٍ غَصْبًا

80 وَأَمَّا الْغُلَامُ فَكَانَ أَبَوَاهُ مُؤْمِنَيْنِ فَخَشِينَا أَنْ يُرْهِقَهُمَا طُغْيَانًا وَكُفْرًا

81 فَأَرَدْنَا أَنْ يُبْدِلَهُمَا رَبُّهُمَا خَيْرًا مِنْهُ زَكَاةً وَأَقْرَبَ رُحْمًا

82 وَأَمَّا الْجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَامَيْنِ يَتِيمَيْنِ فِي الْمَدِينَةِ وَكَانَ تَحْتَهُ كَنْزٌ لَهُمَا وَكَانَ أَبُوهُمَا صَالِحًا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَنْ يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَيَسْتَخْرِجَا كَنْزَهُمَا رَحْمَةً مِنْ رَبِّكَ ۚ وَمَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِي ۚ ذَٰلِكَ تَأْوِيلُ مَا لَمْ تَسْطِعْ عَلَيْهِ صَبْرًا

83 وَيَسْأَلُونَكَ عَنْ ذِي الْقَرْنَيْنِ ۖ قُلْ سَأَتْلُو عَلَيْكُمْ مِنْهُ ذِكْرًا

84 إِنَّا مَكَّنَّا لَهُ فِي الْأَرْضِ وَآتَيْنَاهُ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ سَبَبًا

85 فَأَتْبَعَ سَبَبًا

86 حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ مَغْرِبَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَغْرُبُ فِي عَيْنٍ حَمِئَةٍ وَوَجَدَ عِنْدَهَا قَوْمًا ۗ قُلْنَا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِمَّا أَنْ تُعَذِّبَ وَإِمَّا أَنْ تَتَّخِذَ فِيهِمْ حُسْنًا

87 قَالَ أَمَّا مَنْ ظَلَمَ فَسَوْفَ نُعَذِّبُهُ ثُمَّ يُرَدُّ إِلَىٰ رَبِّهِ فَيُعَذِّبُهُ عَذَابًا نُكْرًا

88 وَأَمَّا مَنْ آمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُ جَزَاءً الْحُسْنَىٰ ۖ وَسَنَقُولُ لَهُ مِنْ أَمْرِنَا يُسْرًا

89 ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا

90 حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ مَطْلِعَ الشَّمْسِ وَجَدَهَا تَطْلُعُ عَلَىٰ قَوْمٍ لَمْ نَجْعَلْ لَهُمْ مِنْ دُونِهَا سِتْرًا

91 كَذَٰلِكَ وَقَدْ أَحَطْنَا بِمَا لَدَيْهِ خُبْرًا

92 ثُمَّ أَتْبَعَ سَبَبًا

93 حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ بَيْنَ السَّدَّيْنِ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمَا قَوْمًا لَا يَكَادُونَ يَفْقَهُونَ قَوْلًا

94 قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَىٰ أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا

95 قَالَ مَا مَكَّنِّي فِيهِ رَبِّي خَيْرٌ فَأَعِينُونِي بِقُوَّةٍ أَجْعَلْ بَيْنَكُمْ وَبَيْنَهُمْ رَدْمًا

96 آتُونِي زُبَرَ الْحَدِيدِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا سَاوَىٰ بَيْنَ الصَّدَفَيْنِ قَالَ انْفُخُوا ۖ حَتَّىٰ إِذَا جَعَلَهُ نَارًا قَالَ آتُونِي أُفْرِغْ عَلَيْهِ قِطْرًا

97 فَمَا اسْطَاعُوا أَنْ يَظْهَرُوهُ وَمَا اسْتَطَاعُوا لَهُ نَقْبًا

98 قَالَ هَٰذَا رَحْمَةٌ مِنْ رَبِّي ۖ فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ رَبِّي جَعَلَهُ دَكَّاءَ ۖ وَكَانَ وَعْدُ رَبِّي حَقًّا

99 وَتَرَكْنَا بَعْضَهُمْ يَوْمَئِذٍ يَمُوجُ فِي بَعْضٍ ۖ وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَجَمَعْنَاهُمْ جَمْعًا

100 وَعَرَضْنَا جَهَنَّمَ يَوْمَئِذٍ لِلْكَافِرِينَ عَرْضًا

101 الَّذِينَ كَانَتْ أَعْيُنُهُمْ فِي غِطَاءٍ عَنْ ذِكْرِي وَكَانُوا لَا يَسْتَطِيعُونَ سَمْعًا

102 أَفَحَسِبَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنْ يَتَّخِذُوا عِبَادِي مِنْ دُونِي أَوْلِيَاءَ ۚ إِنَّا أَعْتَدْنَا جَهَنَّمَ لِلْكَافِرِينَ نُزُلًا

103 قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا

104 الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا

105 أُولَٰئِكَ الَّذِينَ كَفَرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِيمُ لَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَزْنًا

106 ذَٰلِكَ جَزَاؤُهُمْ جَهَنَّمُ بِمَا كَفَرُوا وَاتَّخَذُوا آيَاتِي وَرُسُلِي هُزُوًا

107 إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسِ نُزُلًا

108 خَالِدِينَ فِيهَا لَا يَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلًا

109 قُلْ لَوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا

110 قُلْ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ مِثْلُكُمْ يُوحَىٰ إِلَيَّ أَنَّمَا إِلَٰهُكُمْ إِلَٰهٌ وَاحِدٌ ۖ فَمَنْ كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا يُشْرِكْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا

---

Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim

(Ərəbcə oxunuşu)

Əuuzu Billəəhi Minə-ş-Şeytaani-r-Raciim. Bismilləəhi-r-Rahməəni-r-Rahiim:

18. SURƏTUL–KƏHF

ƏI-həmdu Iillahil-Iəzi ‘ənzələ ‘əla ‘əb-dihiI-kitabə və ləm yəc-‘Əlləhu ‘ivəca (1).
Qəyyimən-Ii-yunzirə bə’-sən şədidən-minlə-dunhu və yubəşşirəl-mu’-mininəl-ləzinə yə’-məlunəs-salihati ənnə
Iəhum əcrən həsəna (2).
Makisinə fihi əbəda (3).
Və yu-nzirəlləzinə qaluttəxə-zəllahu vələda (4).
Ma ləhum-bihi min ‘ilminvə la li-aba-‘ihim. Kəburət kəlimətən-təxrucu min əf-vahihim. İnyəqulunə illa kəziba (5).
Fələ-‘əlləkə baxi-‘un-nəfsəkə ‘əla əsari-him inləm yu’-minu bi-hazəI-hədisi əsəfa (6).
İnna cə-‘əlna ma ‘ələl-‘ərzi zinə-tən-ləha Iinəbluvəhum əyyuhum əhsənu ‘əməla (7).
Və inna ləca-‘ilunə ma ‘ələyha sə’idən-curuza (8).
Əm həsibtə ənnə əshabəl-kəhfi vər-rəqimi kanu min ayatina ‘əcəba (9).
İz əvəl-fityətu iləl-l kəhfi fə-qalu rəbbəna atina min-lədunkə rəhmətən-və həyyi’ ləna min əmrina rəşəda (10).
Fəzərəbna ‘əla azanihim fil-kəhfi sininə ‘ədə-da (11).
Summə bə’əsnahum linə’-ləmə əyyul-hizbəyni əhsa lima ləbisu əməda (12).
Nəhnu nəqussu ‘ələykə nəbə-‘əhum-bilhəqqi innəhum fityətun amənu bi-rəbbihim və zidnahum huda (13).
Və rə-bətna ‘əla quluhibim iz qamu fəqalu rəbbuna rəbbus-səmavati vəl-ərzi lən-nəd-‘uvə min dunihi ilahən-
ləqəd qulna izən-şətəta (14).
Ha-‘ula-‘i qəvmunət-təxəzu min-dunihi alihə-tən-ləv la yə’-tunə ‘ələyhim-bi-sultanin-bəyyin. Fəmən əzləmu
mimmən iftəra ‘ələllahi kəziba (15).
Və izi’-təzəltumuhum və ma yə’budunə illəllahə fə’-vu iləl-kəhfi yənşur ləkum rəb-bukum-min-rəhmətihi və
yuhəyyi’ ləkum-min əm-rikum-mirfəqa (16).
Və tərəş şəmsə iza tələ-‘ət-təza-vəru ‘ən-kəhfihim zatəI-yəmini və iza ğərəbət-təqrizuhum zatəş-şimali və hum
fi fəcvətin-minhu. Zalikə min ayatillahi mənyəh-dillahu fəhuvəI-muhtədi və mənyuzlil fələn-təci-də ləhu
vəliyyən-murşida (17).
Və təhsəbuhum əyqazənvə hum ruqudun və nuqəI-Iibuhum zatəI-yəmini və zatəş-şimali və kəl-buhum basitun-
zira-‘əyhi bilvəsidi Iə-vittələ’-tə ‘ələyhim ləvəlləytə min-hum firarənvə lə-muli’-tə minhum ru’-ba (18).
Və kəzalikə bə-‘əsnahum li-yətəss ‘əlu bəynəhum. Qələ qa-‘ilun-minhum kəm Iəbistum. Qalu Iəbisna yəvmən əv
bə’-zə yəvmin. Qalu rəbbukum ə’-ləmu bima Iəbistum. Fəb-‘əsu əhədəkum-bivəriqi-kum hazihi iləI-mədinəti fəI-
yənzur əy-yuha əzka tə-‘amən-fəl-yə’-tikum bi-rizqin-minhu vəl-yətələttəf və la yuş-‘irənnə bikum əhəda (19).
İnnəhum inyəzhəru ‘ələykum yərcumukum əv yu-‘idukum fi mil-lətihim və lən-tuflihu izən əbəda (20).
Və’kəzalikə ə’-sərna ‘ələyhim liyə’-ləmu ənnə və’-dəllahi həqqunvə ənnəs-sa-‘ətə la rəy-bə fiha. İz yətənazə-‘unə bəynəhum əm-rəhum fəqalubnu ‘ələyhim bunyanənrəbbu-hum ə’ləmu bihim qaləlləzinə ğələbu ‘əla əmrihim lənət-təxizənnə ‘ələyhim-məscida (21).
Səyəqulunə səlasətun-rabi-‘uhum kəlbuhum və yəqulunə xəmsətun-sadi-suhum kəlbuhum rəcmən-bil-ğəybi və yəqulunə səb-‘ətunvə saminuhum kəlbuhum. Qul-rəbbi ə’-ləmu bi-‘iddətihim ma yə’-ləmuhum illa qəlilun. Fəla tumari fihim illa mira-‘ən-zahirən. Və Ia təstəfti fihim-minhum əhəda (22).
Və la təqulənnə lişəy-‘in inni fa-‘ilun-zalikə ğəda (23).
İlla ənyəşa-‘Əllahu. Vəzkur-rəbbəkə iza nəsitə və qul ‘əsa ən-yəhdiyəni rəbbi li-‘əqrəbə min haza rəşəda (24).
Və ləbisu fi kəhfihim səlasə mi-‘ətinsi-ninə vəz-dadu tis-‘a (25).
Qulillahu ə’-ləmu bima ləbisu ləhu ğəybus-səmavati vəl-ərzi əbsir bihi və əsmi’. Ma ləhum-min-dunihi min- vəliyyinvə la yuşriku fi hukmihi əhəda (26).
Vətlu ma uhiyə iləykə min-kitabi rəbbikə la mubəddilə li-kəlimatihi və lən-təcidə min-dunihi multəhəda (27).
Vəsbir nəfsəkə mə-‘əlləzinə yəd-‘unə rəb-bəhum-bil- ğədəvati vəl-‘əşiyyi yuridunə vəchəhu və Ia tə’-du ‘əynakə ‘ənhum turidu zinətəl-həyatid-dunya və Ia tuti’ mən ‘əğ fəlna qəlbəhu ‘ən-zikrina vəttəbə-‘ə həva-hu və kanə əmruhu furuta (28).
Və qulil həqqu minrəbbikum fə mənşa-‘ə fəI-yu’-minvə mən-şa-‘ə fəlyəkfur inna ə’-tədna Iiz-zalimina narən əhatə bihim suradiqu-ha və inyəstəğisu yuğasu bi-ma-‘in kəlmuh-Ii yəşviI-vucuhə. Bi’-səş-şərabu və sa-‘ət murtəfəqa (29).
İnnəlləzinə amənu və ‘əmilus-salihati inna la nuzi-‘u əcrə mən əhsənə ‘əməla (30).
‘UIa-‘ikə ləhum cən-natu ‘ədnin təcri min təhtihimul-ənharu yu-həlləvnə fiha min əsavirə min zəhəbinvə yəI-bəsunə siyabən xuzrən-min-sundusinvə istəbrəqin-muttəki-‘inə fiha ‘əIəI-əra-‘iki. Ni’-məs səvabu və həsunət murtəfəqa (31).
Vəzrib ləhum-məsələn rəculəyni cə-‘əlna li-əhədi-hima cənnə-təyni min ə’-nabinvə həfəfnahuma bi-nəx-Iinvə cə-‘əlna bəynəhuma zər’a (32).
Kil-təI-cənnətəyni atət ukuləha və ləm təz-Iim-minhu şəy-‘ən və fəccərna xilaləhu-ma nəhəra (33).
Və kanə ləhu səmərun fə-qalə li-sahibihi və huvə yuhaviruhu ənə əksəru minkə malənvə ə-‘əzzu nəfəra (34).
Və dəxələ cənnətəhu və huvə zalimun-li-nəfsihi qalə ma əzunnu ən-təbidə hazihi əbəda (35).
Və ma əzunnus-sa-‘ətə qa’imən-tən-və lə-‘inrudidtu iIa rəbbi Iə əcidən-nə xəyrən-minha munqələba (36).
Qalə ləhu sahibuhu və huvə yuhaviruhu əkəfərtə bil-ləzi xələqəkə min turabin-summə min-nutfətin summə səvvakə rəcula (37).
Lakinnə huvəllahu rəbbi və Ia uşriku bi-rəbbi əhəda (38).
Və ləv Ia iz dəxəltə cən-nətəkə qultə ma şa’əlləhu Ia quvvətə illa billahi. İn-tərəni ənə əqəllə minkə malənvə vələda (39).
Fə-‘əsa rəbbi ənyu’-tiyəni xəyrən min cənnətikə və yursilə ‘ələyha husbanən-minəs-səma’i fə-tusbihə sə-‘idən-zələqa (40).
Əv yusbihə ma’uha ğəv-rən-fələn-təstəti-‘ə ləhu tələbə (41).
Və uhitə bi-səmərihi fə-əsbəhə yuqəl-libu kəffəyhi ‘əla ma ənfəqə fiha və hiyə xa-viyətun ‘əla ‘uruşiha və yəqulu ya-ləytəni ləm uşrik bi-rəbbi əhəda (42).
Və ləm tə-kun-ləhu fi-‘ətun yənsurunəhu min-duniI-Iahi və ma kanə muntəsira (43).
Hunali-kəl-vəlayətu Iillahil-həqqi huvə xəyrun səvabən və xəyrun ‘uqba (44).
Vəzrib ləhum-məcələl-həyatid dunya kəma-‘in ən-zəlnahu minəs-səma-‘i fəxtələtə bihi nəbatul-ərzi fə-əsbəhə həşimən-təzruhur-riyahu və ka-nəllahu ‘əIa kulli şəy-‘in-muqtədira (45).
ƏI-malu vəl-bənunə zinətuI-həyətid-dunya vəl baqiyatus-salihatu xəyrun ‘ində rəbbikə səvabənvə xəyrun əməla (46).
Və yəvmə nusəyyirul-cibalə və tərəl-ərzə barizətənvə həşərnahum fələm nuğadir minhum əhədə (47).
Və ‘urizu ‘əia rəbbikə səffən. Ləqəd ci’-tumuna kəma xələqnakum əvvələ mərrətin, bəl zə-‘əmtum əllən-nəc-‘ələ Iəkum-məv-‘ida (48).
Və vuzi-‘əI-kitabu fətə-rəl-mucriminə muşfiqinə mimma fihi və yəqulunə yəvəylətəna ma Ii-hazəI-kitabi Ia yuğadiru səğirətənvə la kəbirətən illa əhsaha. Və vəcədu ma ‘əmilu hazirən və Ia yəzlimu rəbbuka əhəda (49).
Və iz qulna lil-məla-‘ikətiscudu Ii-adəmə fəsəcədu illa iblisə kanə minəI-cinni fə-fəsəqə ‘ən əmri rəbbihi. Əfətəttəxizunəhu və zurriyyətəhu əvliya-‘ə min-duni və hum ləkum ‘əduvvun. Bi-‘sə liz-zaliminə bədəla (50).
Ma əşhədtuhum xəlqəs-səmavati vəl-ərzi və Ia xəlqə ənfusihim və ma kuntu muttəxizəl-muzillinə ‘əzuda (51).
Və yəvmə yəqulu nadu şurəka-‘iyəlləzinə zə-‘əmtum fədə-‘əvhum fələm yəstəcibu ləhum və cə-‘əlna bəynəhum-məvbiqa (52).
Və rə-‘əl-mucrimunən-narə fə-zənnu ənnəhum-muvaqi-‘uha və ləm yəcidu ‘ənha məsfira (53).
Və ləqəd sərrəfna fi hazəl-qur-‘ani lin-nasi min-kulli məsələn və kanəl-insanu əksərə şəy-‘in-cədəla (54).
Və ma mənə-‘ən-nasə ənyu’-minu iz ca-‘əhumul-huda və yəs-təğfiru rəbbəhum illa ən-tə’-tiyəhum sun-nətul-əvvəlinə əv yə’-tiyəhumul-‘əzabu qu-bula (55).
Və ma nursilul-mursəlinə illa mubəş-şirinə və munzirinə və yucadilul-ləzinə kəfəru bil-batili liyudhizu bi-hil-həqqə vəttəxəzu ayati və ma unziru huzuva (56).
Və mən əzləmu mimmən-zukkirə bi-‘ayati rəbbihi fə-ə’-rəzə’ ‘ənha və nə-siyə ma qəddəmət yədahu inna cə-‘əlna ə’la qulubihim əkinnətən ənyəfqəhuhu və fi azanihim vəqrən. Və in təd-‘uhum iləl-hu-da fələnyəhtədu izən əbəda (57).
Və rəbbu-kəl-ğəfuru zur-rəhməti. Ləv yu-‘axizuhum-bima kəsəbu lə-‘əccələ ləhumul-‘əzabə bəl-ləhum-məv-‘idun-lənyəcidu min-dunihi məv-‘ila (58).
Və tilkəl-qura əhləknahum ləmma zələmu və cə-‘əlna li məhlikihim-məv-‘ida (59).
Və iz qalə musa lifətahu la əb-rəhu hətta əbluğə məcmə-‘əl-bəhrəyni əv əmziyə huquba (60).
Fələmma bələğa məc-mə-‘ə bəynihima nəsiyə hutəhuma fəttəxəzə səbiləhu fil-bəhri sərəba (61).
Fələmma cavəza qələ li-fətahu atina ğəda-‘əna ləqəd ləqina min-səfərinə haza nəsəba (62).
Qalə ərə-‘əytə iz əvəyna iləs-səxrəti fə-inni nəsitul-hutə və ma ənsanihu i illəş-şəytənu ən əzkurəhu vət-təxəzə səbiləhu fil-bəhri ‘əcəba (63).
Qa-lə zalikə ma kunna nəbği fərtədda ‘əla asarihima qəsəsa (64).
Fə-vəcəda ‘əbdən-min ‘ibadina atəynahu rəhmətən-min ‘indina və ‘əlləmnahu minlədunna ‘ilma (65).
Qalə ləhu musa həl əttəbi-‘ukə ‘əla ən-tu-‘əl-liməni mimma ‘ullimtə ruşda (66).
Qalə innəkə lən-təstəti-‘ə mə-‘iyə səbra (67).
Və kəyfə təsbiru ‘əla ma ləm tuhit bihi xubra (68).
Qalə sətəciduni in-şa-‘əllahu sabirənvə Ia ə’-si ləkə əmra (69).
Qalə fə-‘inittəbə’-təni fəla təs-əlni ‘ən şəy-‘in hətta uhdisə ləkə minhu zikra (70).
Fəntələqa hətta iza rəkiba fis-səfinəti xərəqəha. Qalə əxərəqtəha li-tuğriqə əhlə-ha. Ləqəd ci’-tə şəy-‘ən imra (71).
Qalə ələm əqul innəkə lən-təstəti-‘ə mə-‘iyə səbra (72).
Qalə Ia tu-‘axizni bima nəsitu və Ia turhiqni min əmri ‘usra (73).
Fən-tələqa hətta iza ləqiya ğulamən-fəqətə-Iəhu qalə əqətəltə nəfsən-zəkiyyətən-bi-ğəyri nəfsin-ləqəd ci’tə şəy-‘ən-nukra (74).
Qalə ələm əqul-ləkə innəkə lən-təstəti-‘ə mə-‘iyə səbra (75).
Qalə in-sə-‘əltukə ‘ən şəy-‘in-bə’-dəha fəla tusahibni qəd bələğ-tə min-lədunni ‘uzra (76).
Fəntələqa hətta iza ətəya əhlə qəryətin-istət-‘əma əhləha fə-əbəv ənyuzəyyifuhuma fəvəcəda fiha cidarənyuridu ənyənqəzzə fə-əqa-məhu. Qa-lə ləv şi’-tə ləttəxəztə ‘ələyhi əcra (77).
Qalə haza firaqu bəyni və bəynikə sə-‘unəbbi-‘ukə bitə’-vili ma ləm təstəti’ ‘ələyhi səbra (78).
Əmməs-səfinətu fəkanət li-məsakinə yə’-məlunə fil-bəhri fə-‘ərəd-tu ən ə-‘ibəha və kanə vəra-‘əhum məli-kunyə-xuzu kullə səfinətin ğəsba (79).
Və əmməl-ğulamu fəkanə əbəvahu mu’-minəyni fəxəşina ənyurhiqəhuma Tuğyanənvə kuf-ra (80).
Fə-ərədna ənyubdiləhuma rəbbuhu-ma xəyrən-minhu zəkatənvə əqrəbə ruhma (81).
Və əmməl-cidaru fəkanə li-ğulaməyni yətiməyni fil-mədinəti və kanə təhtəhu kənzun-ləhuma və kanə əbuhuma salihən fə-əradə rəbbukə ənyəbluğa əşud-dəhuma və yəstəxrica kənzəhuma rəhmətən-min-rəbbikə. Və ma fə-‘əltuhu ‘ən əmri. Zalikə tə’vilu ma ləm təsti’ ‘ələyhi səbra (82).
Və yəs-‘əlunəkə ‘ən zil-qərnəy-ni. Qul sə-‘ətlu ‘ələykum-minhu zikra (83).
İnna məkkənna ləhu fil-ərzi və atəynahu min kulli şəy’in-səbəba (84).
Fə-ətbə-‘ə səbəba (85).
Hətta iza bələğə məğribəş-şəmsi vəcədəha təğrubu fi ‘əynin həmi-‘ətinvə vəcədə ‘indəha qəvma. Qulna ya-zəl-qərnəyni imma ən tu-‘əzzibə və imma ən təttəxizə fihim husna (86).
Qalə əmma mən zələmə fə-səvfə nu-‘əzzibuhu summə yurəddu ila rəbbihi fəyu-‘əzzibuhu ‘əzabən-nukra (87).
Və əmma mən amənə və ‘əmiIə salihən-fələhu cəza-‘əniI-husna, və sənəqulu ləhu min əmrina yusra (88).
Summə ətbə-‘ə səbəba (89).
Hətta iza bələğə mətli-‘əş-şəmsi vəcədəha tətlu-‘u ‘əla qəvmin-Iəm-nəc-‘əl-ləhum-min-duniha sit-ra (90).
Kəza-Iikə və qəd əhətna bima lədəyhi xubra (91).
Summə ətbə-‘ə səbəba (92).
Hətta iza bələğə bəynəs-səddəyni vəcədə min-dunihima qəvmən-Ia yəkadunə yəfqəhunə qəvla (93).
Qalu ya-zəI-qərnəyni innə yə’-cucə və mə’-cucə muf-sidunə fil-ərzi fəhəl nəc-‘əlu ləkə xərcən ‘əla ən-təc-‘ələ bəynəna və bəynəhum sədda (94).
Qalə ma məkkənni fihi rəbbi xəyrun fə ə-‘inuni bi-quvvətin əc-‘əl bəynəkum və bəy-nəhum rədma (95).
Atuni zubərəI-hədidi hətta iza sava bəynəs-sədəfəyni qalənfuxu hətta iza cə-‘ələhu narən qalə atuni ufriğ ‘ələyhi qitra (96).
Fəməsta-‘u ənyəzhəruhu və məstəta-‘u ləhu nəqba (97).
Qalə həzə rəhmətun-min-rəbbi fə-iza ca-‘ə və’-du rəbbi cə-‘ələhu dəkka-‘ə və kanə və’-du rəbbi həqqa (98).
Və tərəkna bə’-zəhum yəvmə-‘izinyəmucu fi bə’-zinvə nu-fixə fis-suri fəcəmə’-nahum cəm’a (99).
Və ‘ərəznə cəhənnəmə yəvmə-‘izin-IiI-ka-firinə ‘ərza (100).
Əlləzinə kanət ə’-yu-nuhum fi ğita-‘in ‘ən zikri və kanu la yəstəti’unə səm’a (101).
ƏfəhəsibəI-Iəzinə kəfəru ənyəttəxizu ‘ibadi min-duni əvli-ya’. İnna ə’-tədna cəhənnəmə lil-kafirinə nuzula (102).
Qul həl nunəbbi-‘ukum-bil-əx-sərinə ə’-məla (103).
Əlləzinə zəllə sə’-yuhum fil-həyatid-dunya və hum yəhsəbunə ənnəhum yuhsinunə sun-‘a (104).
Ula-‘ikəl-ləzinə kəfəru bi-ayati rəbbihim və liqa-‘ihi fə-həbitət ə’-malu-humfəla nuqimu ləhum yəvməI-qiyaməti vəzna (105).
Zalikə cəza-‘uhum cəhənnəmu bima kəfəru vəttəxəzu ayati və rusuli huzuva (106).
İnnəI-Iəzinə amənu və ‘əmilus-salihati kanət ləhum cənnatul-firdəvsi nuzula (107).
Xa-Iidinə fiha Ia yəbğunə ‘ənha hivəla (108).
Qul-ləv kanəI-bəhru midadən-li-kəlimati rəbbi lənəfidəl-bəhru qəblə ən-tənfədə kəlimatu rəbbi və ləv ci’-na bi-mislihi mədəda (109).
Qul innəma ənə bəşərun-mislukum yuha iləyyə ənnəmə ilahukum ilahunvahidun fəmən kanə yərcu liqa-‘ə rəbbihi fəI-yə’-məl ‘əmələn salihənvə Ia’ yuşrik bi-‘ibadəti rəbbihi əhəda (110).

---

Azərbaycanca tərcüməsi

(Bünyadov-Məmmədəliyev)

1 Həmd olsun O Allaha ki, Kitabı (Quranı mənasında və sözlərində) heç bir əyriliyə (yanlışlığa və ziddiyyətə) yol vermədən Öz bəndəsinə (Muhəmmədə) nazil etdi!

2 (Allah kafirləri) Öz dərgahından gələcək şiddətli bir əzabla qorxutmaq, yaxşı əməllər edən möminlərə isə gözəl mükafata (Cənnətə) nail olacaqları ilə müjdə vermək üçün onu doğru-düzgün (qiyamətə qədər bütün bəşəriyyətə haqq yolu göstərən bir nur) olaraq endirdi.

3 Onlar orada (Cənnətdə) əbədi qalacaqlar!

4 O, həm də (Quranı): ‘Allah Özünə övlad götürdü!’ – deyənləri qorxutmaq üçün nazil etdi.

5 Bu barədə nə onların özlərinin, nə də (təqlid etdikləri) atalarının heç bir biliyi yoxdur. Onlar çox böyük-böyük danışırlar. (Ağızlarından çıxan söz necə də böyük küfrdür). Onlar ancaq yalan deyirlər!

6 (Ya Rəsulum!) Yoxsa (kafirlər) bu Qurana inanmasalar, (səndən üz döndərib getdiklərinə görə) arxalarınca təəssüflənib özünü həlak edəcəksən?!

7 Biz yer üzündə olanları onun (sakinləri) üçün (və ya onun özünə məxsus) bir zinət yaratdıq ki, onlardan hansının daha gözəl əməl sahibi olduğunu yoxlayıb ayırd edək.

8 (Bu da bir həqiqətdir ki) Biz yer üzündə olan hər şeyi (vaxtı gələndə) məhv edib qupquru bir torpağa döndərərik. (Fani dünyaya, onun cah-cəlalına etibar yoxdur. Yer üzündə olan heç bir şey əbədi deyildir. Müəyyən dövrdən sonra orada mövcud olan hər şey məhv olacaqdır).

9 (Ya Rəsulum!) Yoxsa əshabi-kəhfin və Rəqimin (mağara və Rəqqim əhlinin) ayələrimizdən əcaib bir şey olduğunu güman edirsən? (Xeyr, bu Bizim qüdrətimiz qarşısında adi bir işdir).

10 (Ya Rəsulum!) Xatırla ki, o zaman gənclər mağaraya sığınıb: ‘Ey Rəbbimiz! Bizə Öz dərgahından mərhəmət bəxş et və işimizə fərəc ver! (Bizi kafirlərin bəlasından, düşmənlərin təhlükəsindən qoru, bizə ruzi verib doğru yola yönəlt!)’ – demişdilər.

11 Biz onları mağarada illərlə (üç yüz doqquz il) yuxuya verdik.

12 Sonra iki tayfadan (möminlərdən və kafirlərdən) hansının onların (mağarada) qaldıqları müddəti daha düzgün hesabladıqlarını bilmək üçün onları oyatdıq.

13 (Ya Rəsulum!) Biz onların xəbərini sənə doğru söyləyirik. Onlar Rəbbinə iman gətirmiş bir neçə gənc idi. Biz də onların hidayətini (imanını, səbatını və bəsirətini) artırmışdıq.

14 Onlar (rum qeysəri bütpərəst Diqyanusun hüzurunda) durub: ‘Rəbbimiz göylərin və yerin Rəbbidir. Biz Ondan başqa heç bir tanrıya ibadət etməyəcəyik. Əks təqdirdə, (Allahdan başqasına tapınacağıq, – söyləsək, küfr) danışmaqda həddi aşmış (ifrata varmış) olarıq!’ – dedikləri zaman onların ürəklərinə qüvvət (mətanət) vermişdik.

15 Bizim bu camaat (qövmümüz) Allahdan başqa tanrılar qəbul etdi. Elə isə onlar öz tanrıları barəsində (bütlərə ibadət etməyin düzgün olması haqqında) bir dəlil gətirməli deyildilərmi? Allaha qarşı yalan uydurub düzəldəndən daha zalım (özünə zülm edən) kim ola bilər?!

16 (Gənclərin başçısı, yaşca böyüyü Təmlixa yoldaşlarına belə demişdi: ) ‘Onları və Allahdan başqa tapındıqları tanrıları tərk edib getdiyiniz zaman mağaraya çəkilin ki, Rəbbiniz sizə Öz mərhəmətindən əta etsin və işinizdə sizin üçün fayda hazırlasın (sizə kafirlərdən nicat versin, düşmənlərdən qoruyub saxlasın)’.

17 (Ya Rəsulum! Əgər o zaman onlara baxsaydın) günəşin doğduğu zaman onların mağarasının sağ tərəfinə meyl etdiyini, batdığı zaman isə onları tərk edib sol tərəfə yönəldiyini (mağaranın içinə düşüb onları yandırmadığını), onların da mağaranın ortasında geniş bir yerdə olduqlarını (küləyin onları oxşadığını və rahat nəfəs aldıqlarını) görərdin. Bu, Allahın möcüzələrindəndir. Allahın doğru yola saldığı kəs doğru yoldadır. Allahın yoldan çıxartdığı (zəlalətə saldığı) kimsəyə isə əsla doğru yolu göstərən bir dost (rəhbər) tapa bilməzsən!

18 (Gözləri açıq olduğu üçün) onlar yuxuda ikən sən onları oyaq sanardın. (Torpağın rütubəti bədənlərini çürütməsin deyə) Biz onları sağa-sola çevirirdik. Onlar iti də iki əlini (qabaq pəncələrini mağaranın) astanasına uzadıb yatmışdı. Əgər sən onları (bu vəziyyətdə) görsəydin, yəqin ki, (qorxudan) dönüb qaçar, dəhşət səni bürüyərdi.

19 (Gəncləri illərlə yatırtdığımız kimi) beləcə də onları bir-birindən hal-əhval tutsunlar deyə, oyatdıq. Onların biri dedi: ‘(Mağarada) nə qədər qaldınız?’ Onlar: ‘Bir gün və ya bir gündən az!’ – deyə cavab verdilər. Onlardan (bəziləri isə) belə dedi: ‘Qaldığınız müddəti Rəbbiniz daha yaxşı bilir. İndi içərinizdən birini bu gümüş pulunuzla şəhərə (Tərsusa və ya Əfsusa) göndərin ki, görsün ən təmiz təam hansıdırsa, ondan sizə ruzi (yemək alıb) gətirsin. O, çox ehtiyatlı olsun (ağıllı hərəkət etsin) və sizin barənizdə heç kəsə bir xəbər (nişan) verməsin!

20 Doğrusu, onlar sizi ələ keçirsələr ya sizi daşqalaq edəcək, ya da öz dinlərinə döndərəcəklər. Belə olacağı təqdirdə, siz (nə dünyada, nə də axirətdə) nicat tapa bilməzsiniz!’

21 (İnsanları–Tərsusun əhalisini) onların halı ilə beləcə tanış etdik ki, Allahın (məxluqatın öləndən sonra diriləcəyi haqqındakı) vədinin doğru olduğunu və qiyamətin qopacağına əsla şübhə olmadığını bilsinlər. O zaman (Tərsusdakı möminlər və kafirlər) öz aralarında onların (əshabi-kəhfin) işi (və ya insanın öləndən sonra dirilib-dirilməyəcəyi, dirilmənin yalnız ruhla, yaxud ruh və bədənlə birlikdə olacağı kimi dini məsələlər) barəsində mübahisə edirlər. (Nəhayət, əshabi-kəhf öldükdən sonra kafirlər) dedilər: ‘Onların üstündə bir bina tikin. Rəbbi (onların öldüyünü, yaxud yenidən yuxuya getdiyini və nəyə etiqad etdiyini) daha yaxşı bilir!’ Onların (əshabi-kəhfin) haqqındakı mübahisədə qalib gələnlər (möminlər) isə: ‘Onların (məzarı) üstündə (Allaha ibadət etmək məqsədilə) bir məscid tikəcəyik!’ – dedilər.

22 (Kitab əhlindən əshabi-kəhfin sayı barəsində mübahisə edənlər) sanki qaranlıq yerə daş ataraq: ‘Onlar üçdür, dördüncüsü köpəkləridir!’ – deyəcəklər. Bəziləri: ‘Onlar beşdir, altıncısı köpəkləridir!’ – deyəcəklər. Digərləri (möminlər) isə: ‘Onlar yeddidir, səkkizincisi köpəkləridir!’ – söyləyəcəklər. (Ya Rəsulum!) De: ‘Onların sayını Rəbbim daha yaxşı bilir. (İnsanlardan isə) bunu bilən çox azdır!’ (Ya Rəsulum! Əshabi-kəhf) barəsində yalnız sənə açıq-aşkar nazil olan ayələrə əsaslanıb onlarla mübahisə et (Quranda olanlarla kifayətlənib çox dərinə getmə) və (kitab əhlinin) heç birindən onlar haqqında bir şey soruşma!

23 Və heç bir şey barəsində: ‘Mən onu sabah edəcəyəm!’ – demə!

24 Ancaq: ‘İnşallah (əgər Allah istəsə; Allah qoysa) deyəcəyəm!’ – de. (İnşallah deməyi) unutduğun zaman Rəbbini yada salıb: ‘Ola bilsin ki, Rəbbim məni bundan (əshabi-kəhfin əhvalatına dair xəbərlərdən) haqqa daha yaxın olan bir yola yönəltsin (peyğəmbərliyimə daha çox dəlalət edən bir möcüzə vesin!)’ – de.

25 Onlar mağarada üç yüz doqquz il qaldılar. (Üç yüz il qaldılar, üstünə bir doqquz il də artırdılar).

26 (Ya Rəsulum!) De: ‘Onların nə qədər qaldıqlarını Allah daha yaxşı bilir. Göylərin və yerin qeybini bilmək ancaq Ona məxsusdur. O, hər şeyi necə gözəl görür, necə də yaxşı eşidir! Onların (yer və göy əhlinin) Allahdan başqa heç bir hamisi yoxdur. O, heç kəsi öz hökmünə (səltənətinə) şərik etməz!’ (Çünki Allahın heç bir şərikə ehtiyacı yoxdur!)

27 Rəbbinin kitabından sənə vəhy olunanı oxu. Onun sözlərini heç kəs dəyişdirə bilməz. (Allahdan) başqa heç bir sığınacaq tapa bilməzsən! (Pənah yalnız Allahadır!)

28 Səhər-axşam Rəbbinin rizasını diləyərək Ona ibadət edənlərlə birlikdə özünü səbrli apar (nəfsini qoru). Fani dünyanın bər-bəzəyini arzu edib nəzərlərini onlardan (yoxsul möminlərdən) çevirmə. Qəlbini Bizi (Quranı) xatırlamaqdan qafil etdiyimiz, nəfsinin istəklərinə uyan və (hər) işində ifrata varan bir kimsəyə itaət etmə!

29 Və de: ‘Haqq Rəbbinizdəndir. Kim istəyir inansın, kim də istəyir inanmasın (kafir olsun). Biz zalımlar üçün elə bir atəş hazırlamışıq ki, onun pərdələri (dumanları) onları bürüyəcəkdir. (Cəhənnəmin qalın divarları zalımları əhatə edəcəkdir). Onlar imdad istədikdə onlara qətran (yaxud yaradan axan irin-qan) kimi üzlərini büryan edən bir su ilə kömək ediləcəkdir. O, nə pis içki, o (Cəhənnəm) necə də pis məskəndir!

30 İman gətirib yaxşı əməllər edənlərə gəldikdə isə Biz (o cür) yaxşı işlər görənlərin mükafatını zay etmərik!

31 Onları (ağacları) altından çaylar axan Ədn cənnətləri gözləyir. Onlar orada taxtlara söykənərək qızıl bilərziklərlə bəzənəcək (altun qolbaqlar taxacaq), nazik və qalın ipəkdən (taftadan və qumaşdan) yaşıl paltarlar geyəcəklər. O, nə gözəl mükafat, o (Cənnət) necə də gözəl məkandır!

32 Onlara (biri mömin, digəri kafir olan) iki adamı misal gətir. Onların birinə (kafirə) iki üzüm bağı verib onları xurmalıqlarla əhatə etdik və aralarında əkin (zəmi) saldıq.

33 O bağların hər ikisi öz barını verdi və bu bardan heç bir şey əskilmədi. Biz də onların arasından bir irmaq axıtdıq.

34 (Bu adamın) başqa sərvəti (gəliri) də var idi. O öz (yoxsul mömin) yoldaşı ilə söhbət edərkən (təkəbbürlə) ona dedi: ‘Mən səndən daha dövlətli və əşirətcə (qəbilə, qohum-əqrəba, övlad, qulluqçu və s. cəhətdən) səndən daha qüvvətliyəm!’

35 O (küfrə düşdüyü üçün) özünə zülm edərək bağına girib dedi: ‘(Bu bağın) nə vaxtsa yox (məhv) olacağını güman etmirəm.

36 Qiyamətin də qopacağını zənn etmirəm. Əgər (dediyim kimi, dirilib) Rəbbimin hüzuruna qaytarılsam, özümə bundan da yaxşı bir məskən (qayıdış yeri) taparam!’

37 Onunla söhbət edən (mömin) yoldaşı isə belə dedi: ‘Əvvəlcə səni (baban Adəmi) torpaqdan, sonra bir qətrə sudan (mənidən) yaratmış, daha sonra səni adam şəklinə (insan qiyafəsinə) salmış Allahı inkarmı edirsən?

38 Lakin (mən inanaraq deyirəm ki) Allah mənim Rəbbimdir və mən heç kəsi Rəbbimə şərik qoşmaram!

39 Bağına girdiyin zaman barı: ‘Maşallah (Allahın istədiyi kimi oldu), qüvvət (və qüdrət) yalnız Allaha məxsusdur!’ – deyəydin! Əgər məni özündən daha az mal-dövlət və övlad sahibi görürsənsə,

40 Ola bilsin ki, Rəbbim mənə sənin bağından daha yaxşısını versin və sənin bağına göydən bir bəla endirsin ki, o, hamar (sürüşkən, ayaq basılası mümkün olmayan, heç bir şey bitməyən qupquru) bir yer olsun!

41 Yaxud suyu (tamamilə) çəkilib getsin və bir də onu əsla axtarıb tapa bilməyəsən!’

42 Beləliklə, (gecə göydən gələn bir ildırım vasitəsilə) onun (bağının) meyvəsi (bütün var-dövləti) tələf edildi. (Səhər o kafir bağa gəldiyi zaman onu bu vəziyyətdə görüb bağa) qoyduğu xərcə görə (peşmançılıqdan) əllərini ovuşdurmağa başladı. Bağın talvarları yerə çöküb viran qalmışdı. O (qarşısındakı mənzərəyə baxaraq): ‘Kaş Rəbbimə heç kəsi şərik qoşmayaydım!’ – deyirdi.

43 Allahdan başqa ona yardım edə biləcək kəslər yox idi və o da (öz-özünə) kömək edə biləcək bir halda deyildi.

44 Belə bir vəziyyətdə kömək göstərmək (və ya hökm,) ancaq haqq olan Allaha məxsusdur. Mükafat verməkdə də, aqibət qismət etməkdə də ən xeyirlisi Odur.

45 (Ya Rəsulum! Səndən yoxsulları öz məclisindən qovmağı tələb edən təkəbbür sahiblərinə) bu dünyanı misal çək: (Bu dünya) göydən yağdırdığımız yağmura bənzər. Yerdəki bitkilər onunla qarışıb (onu içib) yetişər, sonra isə dönüb küləyin sovurduğu quru çör-çöp (həşəm) olar. Allah hər şeyə (hər şeyi yaratmağa və məhv etməyə) qadirdir!

46 (Bəzi adamların fəxr etdiyi) mal-dövlət, oğul-uşaq (oğullar) bu dünyanın bər-bəzəyidir. Əbədi qalan yaxşı əməllər isə Rəbbinin yanında həm savab, həm də (Allahın mərhəmətinə) ümid etibarilə daha xeyirlidir!

47 O gün (qiyamət günü) dağları (yerindən qoparıb) hərəkətə gətirəcəyik. (O vaxt) yeri dümdüz görəcəksən, (möminləri və kafirləri) bir yerə toplayacaq, onların heç birini (kənarda) qoymayacağıq.

48 Onlar Rəbbinin hüzuruna cərgə-cərgə (səf-səf) gətiriləcəklər. (Onlara belə deyiləcək: ) ‘Siz Bizim yanımıza sizi ilk dəfə yaratdığımız kimi (lüt-üryan, mal-dövlətsiz) gəldiniz. Lakin siz elə güman edirdiniz ki, Biz sizə verdiyimiz vədi (öləndən sonra diriləcəyinizi) yerinə yetirməyəcəyik!’

49 (Qiyamət günü hər kəsin) əməl dəftəri qarşısına qoyulacaq. (Ya Rəsulum! O zaman) günahkarların orada (yazılmış) olanlardan qorxduqlarını görəcəksən. Onlar belə deyəcəklər: ‘Vay halımıza! Bu necə bir kitab imiş! O Bizim heç bir kiçik və böyük günahımızı gözdən qaçırmadan hamısını sayıb yazmışdır ki!’ Onlar (dünyada) etdikləri bütün əməllərin (öz qarşılarında) hazır durduğunu görəcəklər. Rəbbin heç kəsə haqsızlıq etməz! (Hər kəs öz əməlinin cəzasını alacaqdır!)

50 (Ya Rəsulum!) Xatırla ki, bir zaman mələklərə ‘Adəmə (təzim məqsədilə) səcdə edin!’ – demişdik. İblisdən başqa hamısı səcdə etdi. O, cinlərdən (cin tayfasından) idi. O öz Rəbbinin əmrindən çıxdı. Onlar sizin düşməniniz olduğu halda, siz Məni qoyub onu və nəslini (övladını özünüzə) dostmu tutursunuz? Bu, zalımlar üçün necə də pis dəyiş-düyüşdür!

51 Mən onları nə göylərin, nə yerin yaradılışına, nə də öz yaradılışlarına şahid etmədim və Mən (insanları haqq yoldan) çıxardanları Özümə köməkçi də tutmadım!

52 O gün (qiyamət günü Allah müşriklərə) belə buyuracaq: ‘(Mənə ortaq olduqlarını) iddia etdiyiniz şəriklərimi (sizə şəfaət diləməkdən ötrü) çağırın! (Müşriklər) öz tanrılarını (bütlərini) çağıracaq, lakin onlar (müşriklərə) heç bir cavab verməyəcəklər. Biz onların arasında (hamısının birlikdə məhv olacağı) bir cəhənnəm dərəsi bərqərar edərik!

53 Günahkarlar atəşi (Cəhənnəmi) görüncə ona düşəcəklərini yəqin edəcək və oradan baş götürüb qaçmağa (kənara çıxmağa) bir yer tapa bilməyəcəklər.

54 Biz bu Quranda insanlar üçün cürbəcür məsəllər çəkdik. İnsan isə (bütün məxluqat içərisində) ən çox mübahisə edəndir. (Haqqa boyun qoymaz, öyüd-nəsihət qəbul etməyib batilə uyar).

55 İnsanlara (Məkkə müşriklərinə) doğru yol göstərən bir rəhbər (peyğəmbər, Allah kəlamı) gəldiyi zaman ona iman gətirməyə və Rəbbindən bağışlanmalarını diləməyə mane olan şey yalnız əvvəlkilərin başına gələnlərin (adətimiz üzrə əvvəlki ümmətləri düçar etdiyimiz müsibətlərin) onların da başına gəlməsini, yaxud da gözləri baxa-baxa əzabın gəlib onlara yetişməsini gözləməlidirlər.

 

56 Biz peyğəmbərləri yalnız (möminlərə Cənnətlə) müjdə verənlər və (kafirləri cəhənnəm əzabı ilə) qorxudanlar (xəbərdar edənlər) olaraq göndərdik. Kafirlər isə batil (sözləri) ilə haqqı (Quranı) yalana çıxartmaq məqsədilə (Peyğəmbərlə boş-boşuna) mübahisə aparırlar. Onlar Mənim ayələrimi və (Peyğəmbər vasitəsilə) qorxudulduqları əzabı məsxərəyə qoyurlar.

57 Rəbbinin ayələri özünə xatırlandırılarkən onlardan üz döndərən, əvvəlcə (öz əlləri ilə) etdiyi günahları unudan (əvvəlki günahlarından peşman olub tövbə etməyən) adamdan daha zalım kim ola bilər?! (Bu cür adamlar) onu (Quranı) anlamasınlar deyə, Biz onların qəlblərinə pərdə çəkib, qulaqlarına ağırlıq verdik (maneə qoyduq). Sən onları doğru yola dəvət etsən belə, onlar əsla haqq yola gəlməzlər (islamı qəbul etməzlər).

58 Rəbbin bağışlayandır, mərhəmətlidir. Əgər (Rəbbin) onları günahlarına görə cəzalandırmaq istəsəydi, onların əzabını sürətləndirərdi. Lakin onların (öz əzab) vaxtı vardır (O zaman) onlar (Allahın əzabından qaçıb canlarını qurtarmağa) əsla bir yer tapa bilməzlər!

59 O məmləkətlərin əhalisini (Ad, Səmud tayfalarını) zülm etdikləri zaman məhv etdik. Biz onları məhv etmək üçün vaxt (vədə) müəyyən etmişdik.

60 (Ya Rəsulum!) Yadına sal ki, bir zaman Musa öz gənc dostuna (xidmətində olan Yuşə ibn Nuna) belə demişdi: ‘Mən (Xızırla görüşmək üçün) iki dənizin qovuşduğu yerə çatmayınca və uzun müddət gəzib dolanmayınca (bu səfərdən) geri dönməyəcəyəm!’

61 Onlar iki dənizin qovuşduğu yerə gəlib çatdıqda (yeməyə götürdükləri) balığı unutmuşdular, balıq isə (dirilib suya atılmış) dənizdə bir yarğana tərəf üz tutmuşdu.

62 Onlar (iki dənizin qovuşduğu yerdən) keçib getdikləri zaman (Musa) gənc dostuna dedi: ‘Nahar yeməyimizi gətir. Bu səfərimiz bizi lap əldən saldı!’

63 O isə: ‘Görürsənmi, biz (həmin yerdə) qayanın yanında gizləndiyimiz zaman mən balığı unutdum. Doğrusu, onu xatırlamağı mənə yalnız Şeytan unutdurdu. (Balıq dirilib) əcaib bir şəkildə dənizə yollanmışdır!’ – deyə cavab verdi.

64 (Musa: ) ‘Elə istədiyimiz də (axtardığımız da) budur!’ – dedi və onlar öz ləpirlərinin izinə düşüb gəldikləri yolla geri (iki dənizin qovuşduğu yerə) qayıtdılar.

65 (Musa və Yuşə orada) Öz dərgahımızdan mərhəmət (peyğəmbərlik və vəhy, yaxud ilham və kəramət) əta etdiyimiz və Öz tərəfimizdən elm (qeybə dair bəzi biliklər) öyrətdiyimiz bəndələrimizdən birini (Xızırı) tapdılar.

66 Musa ondan soruşdu: ‘Öyrədildiyin doğru yolu göstərən elmdən mənə öyrətmək şərtilə sənə tabe olummu?’

67 (Xızır) belə cavab verdi: ‘Sən mənimlə bir yerdə olsan (görəcəyim işlərə) əsla dözə bilməzsən. (Sənin onlara səbrin çatmaz, çünki mən batini elmlə iş görürəm. Sənin bildiyin isə ancaq zahiri elmdir. Sən peyğəmbər olduğun üçün mən zahirən qadağan olunmuş bir iş gördükdə ona etiraz edib əleyhimə çıxacaqsan).

68 Axı sən bilmədiyin (batininə, mahiyyətinə bələd olmadığın) bir şeyə necə dözə bilərsən?

69 (Musa) dedi: ‘İnşallah, səbrli olduğumu görəcəksən. Sənin heç bir əmrindən çıxmayacağam!’

70 (Xızır: ) ‘Əgər mənə tabe olacaqsansa, səbəbini sənə izah etməyincə məndən heç bir şey haqqında soruşma!’ – dedi.

71 Bundan sonra onlar durub yola düşdülər. Gəmiyə mindikləri zaman (Xızır) onu deşdi (gəminin bir-iki taxtasını sındırıb çıxartdı). (Musa) dedi: ‘Sən gəmidə olanları suya qərq etmək üçünmü gəmini deşdin? Doğrusu, (günahı) böyük bir şey etdin (olduqca çirkin bir iş gördün)’.

72 (Xızır) belə cavab verdi: ‘Sənə demədimmi ki, mənimlə bir yerdə olanda (görəcəyim işlərə) əsla dözə bilməzsən?’

73 (Musa) dedi: ‘Unutduğum bir şeyə görə məni danlama və məni öz işimdə (sənə tabe olmaqda) çətinliyə salma!’

74 Yenə getdilər, nəhayət, bir oğlan uşağı ilə rastlaşdıqda (Xızır) dərhal onu öldürdü. (Musa) dedi: ‘(Heç bir günah iş tutmayan, buna görə də qisasa layiq olmayan) pak (məsum) bir canamı qıydın? Doğrudan da, çox pis bir şey etdin (çox pis bir iş gördün)’.

75 (Xızır) yenə belə cavab verdi: ‘Sənə demədimmi ki, mənimlə birlikdə olanda (edəcəyim əməllərə) əsla dözə bilməzsən?

76 (Musa) dedi: ‘Əgər bundan sonra səndən bir şey barəsində xəbər alsam, bir daha mənimlə yoldaşlıq etmə. (Hərəkətlərinə etiraz etdiyim, səni qınadığım üçün) sən artıq mənim tərəfimdən üzrlüsən (məni atıb getməyə haqqın vardır)’.

77 Sonra yenə yola düzəlib getdilər. Axırda bir məmləkət əhlinə yetişib onlardan yeməyə bir şey istədilər. Əhali onları qonaq etmək (Musaya və Xızıra yemək vermək) istəmədi. Onlar orada yıxılmaq (uçulmaq) üzrə olan bir divar gördülər. (Xızır) onu düzəltdi. (Musa) dedi: ‘Əgər istəsəydin, sözsüz ki, bunun müqabilində bir muzd (çörək pulu) alardın. . .’

78 (Xızır) dedi: ‘Bu artıq mənimlə sənin aranda ayrılıq vaxtıdır. (Zahirən naməqbul olduğunu gördüyün üçün) dözə bilmədiyin şeylərin yozumunu (batinini, iç üzünü) sənə xəbər verəcəyəm!

79 Belə ki, gəmi dənizdə çalışıb-vuruşan bir dəstə yoxsula mənsub idi. Mən onu xarab etmək istədim, çünki həmin adamların arasında (yaxud qabağında) hər bir saz gəmini zorla ələ keçirən bir padşah var idi.

80 Oğlana gəldikdə, onun ata-anası mömin kimsələr idi. (Mən onun alnına baxıb gördüm ki, həddi-buluğa yetişəndə kafir olacaq) buna görə də biz (onun böyüyəndə) ata-anasını da (öz arxasınca) azğınlığa və küfrə sürükləməsindən qorxduq.

81 Və Rəbbinin onun əvəzində onlara daha təmiz və (ata-anasına qarşı) daha mərhəmətli olan başqa bir övlad verməsini istədik.

82 Divara gəldikdə isə, o, şəhərdə olan iki yetim oğlanın idi. Altında onlara çatası bir xəzinə vardı. Onların atası əməlisaleh (bir adam) idi. Rəbbin onların həddi-buluğa çatmalarını və Rəbbindən bir mərhəmət olaraq öz xəzinələrini tapıb çıxartmalarını istədi. (Ya Musa!) Mən bunları öz-özümdən etmədim (yalnız Allahın əmrini yerinə yetirdim). Sənin səbr edib dözə bilmədiyin şeylərin yozumu (batini mənası) budur!’

83 (Ya Rəsulum!) Səndən Zülqərneyn barəsində soruşarlar. De: ‘Onun barəsində sizə bir hekayət (bəzi xəbərlər) söyləyəcəyəm!’

84 Biz onu yer üzərində möhkəmləndirib qüvvətləndirdik və hər şey verdik (hər şeyin yolunu ona öyrətdik).

85 O, (məğribə çatmaq üçün) yola çıxdı. (Tövbə qapısı məğribdə olduğuna görə səfərini oradan başladı).

86 Nəhayət, günəşin batdığı yerə gəlib çatdıqda onu qara palçıqlı bir çeşmədə (lehməli bir suda) batan gördü. O, çeşmənin yanında (Allahı tanımayan, kafir) bir tayfa da gördü. Biz ona belə buyurduq: ‘Ya Zülqərneyn! Sən onlara (imana gəlməsələr) əzab da verə bilərsən, (haqq yola dəvət edib) onlarla yaxşı rəftar da edə bilərsən!’

87 O (İsgəndər) belə cavab verdi: ‘Zülm (küfr) edənə əzab verəcəyik. Sonra o, Rəbbinin hüzuruna qaytarılacaq. (Rəbbi də) ona (Cəhənnəmdə) görünməmiş bir əzab verəcəkdir!

88 İman gətirib yaxşı iş görənləri isə ən gözəl mükafat (Cənnət) gözləyir. Biz ona asan bir şey əmr edəcəyik!’ (Onu Allaha yaxınlaşdırmaq üçün bacardığımız hər şeyi – oruc, namaz, zəkat, cihad və s. öyrədəcək, gücü çatmayan bir işi isə görməyə vadar etməyəcəyik).

89 Sonra o, başqa bir yola (məşriqə) tərəf üz tutub getdi.

90 Nəhayət, günəşin çıxdığı yerə çatdıqda onu bir qövm üzərində doğan gördü ki, onlardan ötrü ona (günəşə) qarşı heç bir sipər yaratmamışdıq. (Yalnız günəşin özü onlar üçün sipər idi).

91 (Zülqərneynin qüdrət və səltənəti, səyahəti) belə idi. Biz hələ onun yanında daha nələr olduğunu da bilirik. (Zülqərneynin qüdrətini, nə qədər əsgərlə səfərə çıxdığını Allahdan başqa heç kəs dəqiq bilməz).

92 Daha sonra o (Zülqərneyn) başqa bir yola (cənubdan şimala) üz tutub getdi.

93 Nəhayət, (sədd salmış olduğu Azərbaycandakı, yaxud Türküstanda Yəcud–Məcüc tayfaları yaşayan ərazidəki) iki dağ arasına gəlib çatdıqda onların ön tərəfindən az qala söz anlamayan (yaxud danışıqları çox çətin başa düşülən) bir tayfa gördü.

94 Onlar (tərcüməçi vasitəsilə) dedilər: ‘Ey Zülqərneyn! Yəcuc–Məcuc (tayfaları) bu ərazidə fitnə-fasad törədirlər. Bizimlə onlar arasında bir sədd çəkmək üçün sənə müəyyən məbləğ (yaxud xərac) versək olarmı?’

95 O (Zülqərneyn) dedi: ‘Rəbbimin mənə verdiyi (qüdrət və sərvət sizin mənə verəcəyiniz məbləğdən) daha yaxşıdır. Gəlin öz qüvvənizlə (bənna, fəhlə, dülgər və s.) mənə kömək edin, mən də sizinlə onlar arasında möhkəm bir sədd düzəldim!

96 Mənə dəmir parçaları gətirin!’ (Onlar gətirdilər). O (Zülqərneyn) iki dağın arasını (dəmir parçaları ilə doldurub) bərabərləşdirən kimi: ‘(Körükləri) üfürün!’ – dedi. (Onlar körükləri üfürdülər). (Zülqərneyn dəmiri) od halına salınca: ‘Mənə ərimiş mis gətirin, onun üstünə tökün!’ dedi. (Dəmir və mis bir-birinə qarışdı, ərimiş mis divarın dəliklərini doldurdu və beləliklə, möhkəm bir sədd əmələ gəldi).

97 (Yəcuc–Məcuc tayfaları) artıq nə (səddi) aşa bildilər, nə də onu dəlib keçə bildilər.

98 O (Zülqərneyn) dedi: ‘Bu (sədd) Rəbbimdən bəxş edilən bir mərhəmətdir. Rəbbimin təyin etdiyi vaxt (qiyamətə yaxın Yəcuc–Məcüc tayfalarının dünyanı bürüyəcəyi zaman) gəldikdə isə (Allah) onu yerlə yeksan (dümdüz) edəcəkdir. Rəbbimin vədi haqdır!’ (Allahın buyurduğu hər bir şey, o cümlədən İsgəndərin səddinin dağılması, Yəcuc–Məcuc tayfalarının yer üzünün hər tərəfinə səpələnməsi, orada fitnə-fəsad törətməsi, nəhayət bir cür həşərat tərəfindən məhv edilməsi mütləq baş verəcəkdir).

99 O gün (həddindən artıq çox olduqlarına görə) onları (yaxud bütün insanları başlı-başına) buraxarıq. Belə ki, onlar dalğalar kimi bir-birinə qarışarlar (heyrət onları bürüyər, özlərini itirib nə etdiklərini bilməzlər). Sur çalınan kimi onların (məxluqatın) hamısını bir yerə cəm edərik.

100 O gün Biz Cəhənnəmi (gətirib) kafirlərə əyanən göstərərik.

101 O kəslər ki, gözləri Məni anmaqdan qapalı (pərdəli) idi və eşitməyə də qadir deyildilər. (Onlar Quranın ülviyyətini, Mənim ayələrimi, qüdrətimə dəlalət edən əlamətləri görmür, öyüd-nəsihətlərimi də eşitmirdilər).

102 Kafirlər Məni qoyub qullarımı (mələkləri, Üzeyiri, İsanı və başqalarını) özlərinə dost (hami) edəcəklərinimi güman edirlər? (Xeyr, onlar bəndələrimi Mənim əzabımdan əsla qurtara bilməzlər). Biz Cəhənnəmi kafirlər üçün mənzil hazırlamışıq!

103 (Ya Rəsulum!) De: ‘Sizə əməlləri baxımından (axirətdə) ən çox ziyana uğrayanlar barəsində xəbər verimmi?’

104 O kəslər ki, onların dünyadakı zəhməti boşa getmişdir. Halbuki onlar yaxşı işlər gördüklərini (və bunun müqabilində mükafata nail olacaqlarını) zənn edirdilər.

105 Onlar o kəslərdir ki, Rəbbinin ayələrini və Onunla qarşılaşacaqlarını (qiyamət günü dirilib haqq-hesab üçün Onun hüzurunda duracaqlarını) inkar etdilər, bununla da onların bütün əməlləri puça çıxdı. Buna görə də Biz (qiyamət günü) onlar üçün bir daş-tərəzi qurmayacağıq!

106 Küfr etdiklərinə, ayələrimi və peyğəmbərlərimi məsxərəyə qoyduqlarına görə budur onların cəzası – Cəhənnəm!

107 İman gətirib yaxşı işlər görənlərin mənzili isə Firdovs cənnətləri olacaqdır!

108 Onlar orada (o cənnətlərdə) əbədi qalıb oradan ayrılmaq (başqa yerə getmək) istəməyəcəklər!

109 (Ya Rəsulum! Quranda buyurulduğu kimi, sizə çox az elm verilmişdir, söyləyən yəhudilərə) de: ‘Əgər Rəbbimin sözlərini yazmaq üçün dərya mürəkkəb olsaydı və bir o qədər də ona əlavə etsəydik, yenə də Rəbbimin sözləri tükənmədən öncə onlar tükənərdi!’

110 De: ‘Mən də sizin kimi ancaq bir insanam. Mənə vəhy olunur ki, sizin tanrınız yalnız bir olan Allahdır. Kim Rəbbi ilə qarşılaşacağına (qiyamət günü dirilib haqq-hesab üçün Allahın hüzurunda duracağına) ümid bəsləyirsə (yaxud qiyamətdən qorxursa), yaxşı iş görsün və Rəbbinə etdiyi ibadətə heç kəsi şərik qoşmasın!’